Gramatyka: Mowa zależna - okresy warunkowe
W poprzednim odcinku poznaliśmy podstawy mowy zależnej. Nietrudno zauważyć, że przy "cofaniu czasów" tak naprawdę zmienia się tylko kilka słów, które trzeba zapamiętać:
- am, is → was
- are → were
- has, have → had
- was, were → had been
- will → would
- must → must / had to
- can → could
- may → might
- shall → should
Nie sprawia chyba żadnego problemu zmienianie czasu czasownikom, które nie są operatorami ani modalami, np. work → worked, worked → had worked etc.
Okresy warunkowe to złożone zagadnienie w języku angielskim. Również w mowie zależnej dostrzegamy ich specyfikę. Spójrzmy jak zachowują się podstawowe okresy warunkowe w relacjonowanych zdaniach.
| Okres warunkowy | Mowa niezależna | Mowa zależna |
| Typ 1 | If I have time, I will do it. | He said (that) if he had time, he would do it. |
| Typ 2 | If I had time, I would do it. | He said (that) if he had time, he would do it. |
| Typ 3 | If I had had time, I would have done it. | He said (that) if he had had time, he would have done it. |
Jak widzimy, tryb warunkowy typu 1 zmienia się w tryb typu 2, natomiast tryby typu 2 i 3 pozostają bez zmian. Dlaczego?
Nie można zamienić trybu 2 na 3, ponieważ zdanie relacjonujące nie byłoby zgodne ze zdaniem oryginalnym. Jeśli mówiący używa drugiego okresu warunkowego, wówczas odnosi się do teraźniejszości lub przyszłości. Gdybyśmy w relacji zamienili typ 2 na typ 3, wówczas rozmówca zinterpretowałby słowa autora jako zamkniętą przeszłość. Gdybyśmy więc zrelacjonowali przykładowe zdanie If I had time, I would do it jako He said that if he had had time, he would have done it, wówczas zdanie w mowie niezależnej wyraża wciąż aktualną możliwość, że ktoś coś mógłby zrobić, gdyby miał czas, natomiast z mowy zależnej wynika tu, że ktoś coś mógł zrobić w przeszłości, ale tego nie zrobił, ponieważ nie miał czasu.
Co do braku zmiany w trybie warunkowym typu 3, sprawa jest jasna: w typie 3 czasownik po prostu nie ma już gdzie się "cofnąć".
Mowa zależna: 1 2 3 4 5 | Wszystkie tematy
© 2004-2024 Jacek Tomaszczyk & Piotr Szkutnik