Metoda ISEL – Własny leksykon mentalny
W nauce języka dużą korzyść przynosi tworzenie obcojęzycznego odpowiednika własnego leksykonu mentalnego, czyli zbioru słów, wyrażeń i zdań, którymi najczęściej posługujemy się w języku ojczystym. W trakcie rozmowy z obcokrajowcem, zwłaszcza gdy nie opanowaliśmy jeszcze języka w stopniu zaawansowanym, najczęściej będziemy chcieli przekładać polskie wyrażenia na język obcy, ponieważ wywołane sytuacją myśli z pewnością będą się rodzić w języku ojczystym.
Pierwszym etapem tworzenia własnego leksykonu mentalnego, czyli personalizacji wiedzy, jest przyswajanie znaczenia poznawanych słów przez dodatkowe, dobrze znane i niejako osobiste konteksty. Można je wybierać ze słowników, zwłaszcza jednojęzycznych, np. Longman, Oxford, Macmillan. Godnym polecenia jest również angielsko-polski słownik Cambridge.
Drugi etap to refleksja nad sytuacjami, w których moglibyśmy użyć danego słowa lub wyrażenia oraz wymyślenie zdań do opisu tych sytuacji, gdyby one naprawdę zaistniały. Następny krok to przetłumaczenie tych zdań na język angielski. To często pomijane przez uczniów ćwiczenie ma ogromny wpływ na umiejętność tworzenia własnych wypowiedzi w czasie konwersacji. Problemem może być tutaj sprawdzanie poprawności ułożonych zdań. Jeśli to będą krótkie zdania, a takie właśnie zalecamy, to jest spora szansa, że można będzie je odnaleźć za pomocą wyszukiwarki Google w anglojęzycznych tekstach publikowanych w Internecie. Innym pomysłem jest zwrócenie się o pomoc do nauczyciela lub rodowitych użytkowników języka angielskiego (English native speakers), którzy chętnie i bezpłatnie udzielają odpowiedzi na internetowych forach językowych (np. www.englishforums.com, forum.wordreference.com, www.usingenglish.com/forum) i portalach społecznościowych poświęconych nauce języków obcych (np. www.lang-8.com, www.busuu.com/pl).
Nasza praca na tym etapie nie powinna ograniczać się wyłącznie do wymyślania i tłumaczenia pojedynczych zdań. Doskonałym ćwiczeniem jest także pisanie choćby kilkuzdaniowych wypowiedzi na dany temat, aby być gotowym do wyrażenia własnej opinii podczas rzeczywistej rozmowy. Na początku najlepsze są wąskie zagadnienia, np. opis jakiejś rzeczy, sytuacji na obrazku, streszczenie krótkiego tekstu czy opowiedzenie o tym, czym się dziś lub ostatnio zajmowaliśmy. Im więcej opracujemy takich mini-tematów, tym płynniejsze będą nasze wypowiedzi, co zmniejszy stres i uprzyjemni konwersacje. Trudne tematy, jak rasizm, feminizm, gender, eutanazja, kara śmierci itp. radzimy zostawić sobie na później. Nasze krótkie, pisemne wypowiedzi również powinny być sprawdzane przez native speakers (polecamy tu serwis www.lang-8.com), abyśmy mogli uczyć się na własnych błędach, co – jak wiemy – jest jedną z najlepszych form nauki. Możemy także mówić do siebie, ale wówczas nikt nie będzie w stanie nas poprawiać. Jednak nawet bez korekty jest to cenne ćwiczenie, ponieważ wskaże nam słowa, których nie potrafimy przetłumaczyć na język angielski. Możemy je od razu sprawdzić w słowniku i kontynuować monolog.
Druga zasada metody ISEL w skrócie: twórz własny leksykon mentalny, aby swobodnie wyrażać swoje myśli, bo właśnie do tego służy język.
© 2004-2024 Jacek Tomaszczyk & Piotr Szkutnik